تغییر در ترکیب و تنوع گونه‌ای مراتع نیمه‌استپی زاگرس تحت تأثیر عملیات احیای بیولوژیک

ارزیابی تغییرات ایجاد شده در اکوسیستم­های مرتعی پس از اجرای عملیات احیا برای تعیین اثرات مثبت یا منفی پروژه ضروری می­باشد. این مطالعه به بررسی اثر عملیات مختلف احیای بیولوژیک بر ترکیب و تنوع گونه­ای پوشش گیاهی در مراتع نیمه­استپی زاگرس واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد پرداخته است. نمونه­برداری از پوشش گیاهی در سه منطقه نهال­کاری، کپه­کاری و چرای شدید (شاهد) به طور تصادفی- سیستماتیک با استقرار 120 پلات یک مترمربعی انجام گردید. داده­های پوشش گیاهی برای ارزیابی پاسخ ترکیب پوشش گیاهی، تنوع گونه­ای (سیمپسون، شانن- واینر)، غنای گونه­ای (مارگالف و منهینیک) و گروه­های گیاهی (طول عمر، فرم رویشی، فرم زیستی و تیره­های گیاهی) به اجرای عملیات احیایی مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تنوع و غنـای گونه­ای و برخی گروه­های گیاهی در مناطق مختلف اختلاف معنی­داری در سطح 5 درصد با هم­دیگر دارند. منطقه تحت عملیات احیایی (نهال­کـاری و کـپه­کاری)، از نظر کلیه شاخــص­های تنوع و غنای گونه­ای و برخی گروه­های گیاهی مانند گیاهان چــندساله، همی­کریپتوفیت­ها، گندمی­ها، پهن­برگان علفی، تیره چتریان، گندمیان و گل­سرخیان، بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده و منطقه تحت چرای شدید کمترین مقدار را دارا بودند. آنالیز RDA نشان داد که ترکیب گونه­ای منطقه تحت تأثیر عملیات احیایی بیولوژیک بوده است به طوری که گونه­های مهم و ارزشمند مرتعی مانند Ferula assa-foetida، Prangos ferulacea و Dorema aucheri بیش­ترین پاسخ را به عملیات احیای بیولوژیک در منطقه مورد مطالعه داشتند. به طور کلی نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که عملیات احیای بیولوژیک انجام شده در منطقه، تأثیر مثبتی بر شاخص­های پوشش گیاهی داشته است.